Al eerder meldde ik dat de oogst van 2019 kwantitatief behoorlijk onder die van 2018 zat. Uiteindelijk 80 liter Gris, 80 liter Johanniter en nog zo’n 20 liter Rosé. De rest was bevroren of verbrand…
Maar tsja… het gaat ons ook niet om kwantiteit, maar om kwaliteit. En om te leren.
Om die reden dit jaar met zowel de Gris als de Johan aan het experimenteren geslagen:
- variant 1: ‘traditioneel‘. Gewoon: na de gisting direct overhevelen en verder afwachten
- variant 2: Oak – waarbij we eiken snippers toevoegden; met de solaris 2018 hadden we daar erg goede ervaringen mee, maar bij de johan en de gris nog nooit geprobeerd
- variant 3: sur lie – waarbij we tegen het eind van de gisting al overhevelden (om de grove, dode gistcellen te scheiden van de wijn); er is dan echter nog een zweem van fijne gistcellen actief, en die lieten we nu bewust bij de wijn. Sterker nog: gedurende twee maanden hebben we de wijn enkele malen per week ‘opgeschud’ om die gistcellen in contact te houden met de wijn. In het Duits noemt met dit ‘fein hefe’, in Frankrijk spreken ze over ‘sur lie’.
- variant 4: oak plus sur lie – een combinatie van 2 en 3.
Elk in gelijke delen van zo’n twintig liter, uiteraard beschermd door een ‘dekentje’ van Argon.
grote verschillen
Men zegt wel: goede wijn wordt in de wijngaard gemaakt. En dat klopt helemaal: zonder gezonde en rijpe druiven met voldoende concentratie geen lekkere wijn. Maar het is vervolgens werkelijk verbluffend welke invloed keuzes tijdens vinificatie hebben. Dat begint al met de gist-keuze. Daar hebben we eerder mee ge-experimenteerd, maar dat levert toch vooral genuanceerde verschillen. De verschillen binnen dit experiment zijn echter echt verrassend groot. Soms zelfs zodanig dat het een totaal andere wijn wordt; andere zuurbalans, andere complexiteit.
Na afloop van de wintersnoei met Hans Hol en Sander Bergboer uitgebreid geproefd. Hans, een zeer ervaren wijnproever, was zelfs zo vriendelijk om zijn observaties aan het papier toe te vertrouwen; en ik moet zeggen: dan loop je als amateur wijnmaker toch een beetje op wolkjes. Maar bovendien: DIT proces is nu precies waarom we ooit besloten om zelf wijn te maken. Geweldig leerzaam!
De proefnotities van Hans tref je hieronder. Hans: grote dank daarvoor!!
Hoe verder? Over een paar weken gaan we nog een keer overhevelen en vervolgens zullen we, vermoedelijk, april nog een uitgebreide proefsessie gaan doen om te zien of en hoe we e.e.a. gaan ‘blenden’. Wordt nog knap ingewikkeld!
De proefnotitie van Hans Hol:
Wijngaard de Hinn. Proefnotities van “het vat”. 12-1-2019 na een ochtend zware arbeid en een verdiende heerlijke lunch in bijzonder goed gezelschap. Betreft de Druiven Johanniter en Souvignier Gris 2019.
-
Vinificatie “puur”. Dat betreft vinificatie met toegevoegde gist op plastic vat.
-
Vinificatie “sur lie”. Als in 1 maar na de primaire gisting laten rusten op de oude lie (wel grove heveling (Hans V klopt dit???)
-
Vinificatie met toegevoegde houtsnippers (laag gedoseerd, dat in de eindfase van de alcoholische gisting).
-
Een combi van het bovenstaande. Hout èn “sur lie”.
Johanniter:
-
kleur: bleekgeel en helder
Geur: opvallend rijpe fruittonen. Betreft rijpe appels, peren, citrus en met name kruisbes. Zuivere geur. Smaak: als in de neus. De zeer rijpe appels weren ananas zeer pittig zuur aan het betreft als het ware een streep zuur. Het betreft een bijzonder fruitige eerlijke zuivere wijn. Op dit moment is het zuur nog wat fors maar dat zal zeker minder worden in de loop der tijd.
-
Kleur, bleekgeel, groene zweem. Licht troebel (bekend gegeven bij de lie).
Geur: Veel rijper. Overrijpe appels (compote), ananas en zeer rijpe peren. Zeer verleidelijke rijpe maar frisse fruitneus Smaak: Wederom super fruit zoals in de neus. Aangenaam mondgevoel. De zuren zijn veel zachter en ronder dan bij 1. Opwekkend kort en zacht bittertje (iets mineralig) in de afdronk). Zeer verassende wijn. Ik ken de Johanniter van zijn mooie appelige en kruisbesachtige tonen. Nu bij sur lie toont e.e.a. zich veel rijper en zachter, nog steeds fris maar wel met een duidelijk bitter. De zuren zijn veel minder aanwezig.
-
Kleur, licht geel, helder!
Geur: Zeer mooi fruit, appelcompote, ananas, rijpe peren, perzik en abrikoos. Ook een licht (!) vanille. Smaak: Zeer fraai Fruit mooi aanwezig. Het zuur is ook (zoals in 1) aanwezig. Echter veel niet zozeer zachter (karakter van de zuren hetzelfde) maar door de houttoets tonen de zuren zich zachter. Ook zeer verassende wijn. Hout de nodige aroma’s toe en daarnaast voegt hout zachtheid aan de zuren toe de zuren zelf veranderen niet en de wijn blijft zeer fris.
-
Kleur, (als 2)
Geur: Best complexe neus. Rijpe appels, ananas maar lastig om te doorgronden (ontwikkeld zich in het glas). Smaak: Moeilijk. Veel fruit aanwezig zoals alles hierboven. Echter ook de nodige houtonen en de bitters. De combi lijkt op dit moment iets te veel van het goede, bij rijping waarschijnlijk niet!.
-
Alle 4 samen: Wat meer in evenwicht dan 4. Echter tannines nog steeds wat fors.
Algeheel Johanniter. Nog jonge wijn. De sur lie lijkt net wat meer toe te voegen dan het hout. Maar beiden hebben duidelijk veel meerwaarde. De combi is lastig te beoordelen. Souvignier Gris:
-
Kleur: Helder licht geel
Geur: Ingetogen. Aanv wat muf (reductief, bökser werd genoemd maar ben ik niet mee eens, eerder licht reductief en piepjong en/of wat verlegen) . Later licht fruit, wat peer maar erg voorzichtig. Smaak: Licht peer. Mooi breed zuur. Zacht bittertje. Lekker sappig wat maar nog wat in zichzelf gekeerd (de beeldspraak is voor de kenners…)
-
Kleur (weet ik niet meer, niet genoteerd (hic)
Geur: Tja…. Bingo! MOOI… . Totaal andere wijn. Honing. De Acacia uit Hans z'n ouderlijk huis. Overrijpe appel. Peer. Perzik. Smaak: Superfruit als hierboven. Stevig maar breed zuur. Zachte afdronk maar wel met een stevig mooi bitter. Geweldige wijn. Sur lie voegt erg veel toe. Meer rondeur maar ook wat diepte (afdronk, bitters).
-
Geur: Perziken en abrikozen. Ruikt zelfs al wat vettig. Lobbig. Romig en licht vanille.
Sander Benoemde “Grauburgunder”. Wederom Bingo! Smaak: Mooi fruitig. Zeer zacht zuur en mooi tannine. Wederom erg mooie wijn. Bij de Souvignier Gris geven beide variaties een duidelijke aanvulling in positieve zin. Geen voorkeur voor welke techniek meer aanvulling geeft (zie hierna….).
-
DE combi dus…. Tja. Hier geldt: Best of Both worlds en een duidelijke win-win.
De wijn blijft zeer fris maar heeft door het hout rondeur en zachte zuren en door de sur-lie diepte. Als we erg kort samenvatten: De Johanniter is puur zeer fraai. Wordt net wat fraaier met sur lie en ook door eiken. Niet zozeer door de combi. Voorkeur voor surlie bij Johanniter. De SG is een druif die zich “puur” wat moeilijker geeft. Noem hem of haar verlegen. Maar door zowel surlie als eiken wordt de wijn bij beiden op een heel andere wijze veel fraaier. De combi van beiden is helemaal geweldig. De combi kwam bij SG veel beter uit de verf dan bij Johanniter. Misschien heeft die ook echt wat tijd nodig. Wij vonden de laatste wijn dermate goed dat ik het bijna misdadig vind dat prachtige materiaal (SG) op een andere wijze te gaan opvoeden. Kortom alles surlie èn hout voor de SG! Vriendelijke groet Hans Hol